Dokładna wycena odgrywa istotną rolę przy zakupie lub sprzedaży nieruchomości. Mianowicie chcąc określić wartość mieszkania lub domu, nie wystarczy jedynie ustalenie ceny. Dobrze jest również zorientować się, jaką wartość rynkową ma określona nieruchomość.

Wyceny można dokonać samodzielnie lub przy wsparciu agencji nieruchomości bądź rzeczoznawcy majątkowego. Samodzielna wycena nieruchomości może być przydatna np. w sytuacji wystawiania mieszkania lub domu na sprzedaż. Można ją dokonywać np. przy wykorzystaniu internetowych przeliczników lub na podstawie porównania z innymi ofertami mieszkań o podobnych parametrach wystawionych na sprzedaż w tym samym czasie. Warto jednak pamiętać o tym, że nie ma ona wartości urzędowej,  przez co nie może być okazywana w banku czy sądzie.

Urzędowym potwierdzeniem wartości nieruchomości jest natomiast wycena przygotowywana przez rzeczoznawcę, wpisanego na listę w Centralnym Rejestrze Rzeczoznawców Majątkowych, określana mianem operatu szacunkowego. Operat szacunkowy jest niezbędny w sytuacjach, gdy inwestorzy ubiegają się o kredyt hipoteczny, biorą udział w toczących się postępowaniach sądowych bądź też chcą potwierdzić wartość własności przed organem podatkowym. Taki dokument przygotowywany jest na podstawie danych zawartych m.in. w księgach wieczystych, planach miejscowych i planach zagospodarowania przestrzennego, aktach notarialnych, wykazach prowadzonych przez urzędy skarbowe i innych rejestrach. Jego podstawą mogą być również oględziny nieruchomości.

W jaki sposób dokonuje się wyceny nieruchomości?

Wycena nieruchomości w celu określenia wartości rynkowej może być przeprowadzana przy wykorzystaniu różnych metod. Wśród najpopularniejszych z nich wymienia się metodę porównawczą i metodę dochodową. Ta pierwsza polega na oszacowaniu wartości mieszkania lub domu w porównaniu do innych podobnych nieruchomości. Przy czym warto mieć na uwadze różnice, które odpowiadają za korekty indywidualnych wycen. Metoda porównawcza wykorzystywana jest najczęściej przy określaniu wartości domów i mieszkań. Podejście dochodowe z kolei odnosi się do założenia, wedle którego wysokość ceny, jaką nabywca zapłaci za nieruchomość, formułuje się w oparciu o wysokość przewidywanych dochodów. Ten sposób wyceny stosowany jest głównie w przypadku szacowania wartości nieruchomości komercyjnych.

W niektórych przypadkach rzeczoznawcy wykorzystują też metodę mieszaną. To, która z nich jest w danym przypadku najwłaściwsza, ocenia urzędnik. W sytuacjach, gdy celem wyceny jest określenie wartości odtworzeniowej (dokonywanej dla budynków, które nie mogą być już przedmiotem obrotu) stosuje się natomiast metodę kosztową. Polega ona na określaniu wartości nieruchomości na podstawie kosztów, jakie zostały poniesione w związku z jej zakupem i wydatków poniesionych na rzecz jej otworzenia, przy uwzględnieniu wartości jej zużycia. Po oszacowaniu tych danych rzeczoznawca jest zobowiązany do wystawienia oceny wartości, która może być wykorzystana wyłącznie w określonym wcześniej celu. Taki dokument zachowuje ważność przez rok od daty wystawienia.